4.0 PENGENALAN
Saham biasa (common stock/common share) merupakan salah
satu intrumen pelaburan yang terawal diperkenalkan bagi menjana modal
perniagaan syarikat disamping memberikan peluang pelaburan kepada para pelabur
yang terlibat di dalam pasaran tersebut.
Pada asasnya, saham biasa membawa maksud pelaburan berbentuk ekuiti yang
memberikan pemilikan kepada pemegang saham terhadap asset sesebuah
perniagaan. Pada masa yang sama, para
pemegang saham turut memiliki kuasa mengundi serta berhak menentukan hala tuju
syarikat pada masa sekarang dan masa hadapan.
Sehubungan dengan itu, para pemegang saham biasa adalah bertanggungjawab
sepenuhnya terhadap kejayaan ataupun kegagalan sesebuah perniagaan atau
syarikat.
Sebagai imbuhan kepada modal yang telah disumbangkan, mereka berhak untuk
menerima dividend seandainya prestasi kewangan syarikat dalam keadaan yang baik
dan mengizinkan. Begitu juga sebaliknya,
apabila syarikat mengalami kerugian, maka para pelabur akan berkemungkinan
besar untuk dinafikan dividen malahan dalam sesetengah keadaan yang lebih
teruk apabila syarikat muflis, maka para
pelabur bakal kehilangan keseluruhan pelaburan yang telah mereka buat ke atas
saham berkenaan. Ini adalah kerana
tuntutan pemegang saham hanya akan dibayar sekiranya ada lebihan setelah semua
hutang-hutang syarikat telah berjaya dilangsaikan.
4.1 CIRI-CIRI SAHAM BIASA
Oleh kerana pemilikan saham biasa
merujuk kepada pemilikan sesebuah perniagaan dan berbeza dengan sekuriti-sekuriti
hutang yang lain maka saham memberikan beberapa keistimewaan dan kelebihan
kepada para pelabur, antaranya ialah:-
- § Hak untuk menerima dividend daripada perolehan perniagaan syarikat setelah mendapat kelulusan daripada ahli lembaga pengarah syarikat.
§ Hak untuk menjual semula saham
(liquidity right) serta memperolehi keuntungan modal sama ada di dagangkan
semula di pasaran terbuka/saham ataupun kepada pemegang saham sedia ada.
§ Hak mengundi serta memilih ahli
lembaga pengarah syarikat disamping menyuarakan persetujuan atau bantahan dalam
kes-kes berkaitan penggabungan syarikat, penjualan asset, perubahan kepada
memorandum dan artikel syarikat serta dissolutions.
- § Preemptive Right atau hak membeli terlebih dahulu, sekiranya syarikat bercadang untuk menerbitkan saham-saham baru, maka pemegang saham sedia ada berhak melanggan saham tersebut pada harga yang lebih rendah dari nilai pasaran sebelum ditawarkan kepada bakal pelabur-pelabur baru.
- § Hak untuk mendapatkan kembali sumbangan modal sekiranya perniagaan telah ditamatkan atau dicairkan bergantung kepada keputusan lembaga pengarah syarikat. Walaubagaimanapun, tuntutan ini hanya akan dibuat setelah kesemua liability syarikat telah dilunaskan. Dengan lain perkataan hutang-hutang syarikat, terbitan bon, pinjaman berjangka serta hutang pembekal akan diselesaikan terlebih dahulu, sebelum lebihan tersebut diagihkan kepada pemegang saham biasa.
No comments:
Post a Comment